کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی، در تحلیل وضعیت کنونی صادرات فولاد ایران و معضلات پیش‌رو، به تشریح چالش‌های این صنعت و تأثیرات آن بر اقتصاد کشور پرداخت. وی وضعیت کنونی صادرات فولاد را بحرانی دانست و بر ضرورت توجه ویژه به این موضوع تأکید کرد.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط عمومی «شرکت خدمات عمومی فولاد ایران»، کیوان جعفری طهرانی با اشاره به وضعیت صادرات فولاد کشور اظهار کرد: متأسفانه روند صادرات فولاد ایران نسبت به سال‌های گذشته در وضعیت قابل قبولی نیست و این یک معضل اساسی است؛ این در حالی است که از سال ۲۰۱۵ همراه با کاهش واردات فولاد، صادرات از کشور نیز افزایش یافت و در سال ۲۰۱۷ با توجه به امضای برجام این صادرات به اروپا به اوج خود رسید؛ در اکتبر ۲۰۱۷ و درست در زمان اجرای برجام، انجمن فولاد اروپا (یوروفر) برای پنج شرکت از کشورهای اوکراین، برزیل، ایران و روسیه عوارض وارداتی ورق گرم HRC وضع کرد که این اتفاق برای شرکت فولاد مبارکه رقم خورد و برای هر تن ۲۷ الی ۳۵ یورو بسته به کشور، عوارض وارداتی ورق گرم در نظر گرفته شد.
آمریکا در حال ادامه تحریم‌های شرکت‌های فولادی ایران است
جعفری طهرانی تصریح کرد: متأسفانه شاهد بودیم در دوران برجام که وضعیت صادرات می‌توانست بهبود یابد، انجمن فولاد اروپا، صادرات فولاد مبارکه را محدود کرد و با روی کار آمدن ترامپ صادرات محصولات این شرکت محدودتر شد و در ماه May سال ۲۰۱۸ بود که ترامپ از سرگیری تحریم‌ها را اعلام کرد؛ در اگوست ۲۰۱۸ دور اول تحریم‌ها اعمال شد و صنعت فولاد کشور در این تحریم‌ها محدودتر شد، پس از آن در نوامبر ۲۰۱۸ نیز صنعت نفت و حمل و نقل دریایی و غیره تحریم شد و تا امروز حتی در دوره رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده آمریکا نیز تحریم شرکت‌های فولادی ادامه دارد.
درآمدزایی صنعت فولاد کشور از دلایل اصلی تحریم این صنعت از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکاست
وی با بیان اینکه درآمدزایی صنعت فولاد برای کشور از دلایل اصلی تحریم این صنعت از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکاست، گفت: من معتقدم با حرکتی که بایدن به عنوان یک دموکرات انجام داد و تحریم‌ها را سخت‌تر کرد، طبیعتاً با روی کار آمدن ترامپ، وضعیت ما سخت‌تر خواهد شد، اما چنانچه کاملاً هریس نیز به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود، نباید انتظار معجزه داشت، چراکه ما بحثی به نام احیای برجام نداریم و وزیر امور خارجه کشورمان نیز بر این موضوع تاکید داشت که به دنبال برجام جدید هستیم و نیاز به مذاکره جدید داریم و بعید است با روی کار آمدن هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا این اقدام شکل عملیاتی به خود بگیرد؛ از این رو، طبیعتاً وضعیت تجارت ایران در بازارهای جهانی با همین وضعیت فعلی ادامه خواهد شد، مگر اتفاق جدیدی بیفتد.
صادرات در اقتصاد کشورها به یک جنگ سرد تبدیل شده است
این کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی ادامه داد: صادرات در اقتصاد همه کشورها اصطلاحاً به یک جنگ سرد تبدیل شده است، همان‌طور که در گذشته جنگ‌ها در راستای کشورگشایی بوده، در صادرات نیز این موضوع صدق می‌کند. باید مشتریان قبلی را حفظ کنیم و به‌دنبال کشورهای هدف تازه نیز باشیم؛ ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که در کشورهایی همچون افغانستان و عراق که مشتریان محصولات فولادی ما بودند، امروز در حال بهره‌برداری از شرکت‌های تولید داخلی خود هستند و ما بازارهای منطقه‌ای و جهانی فروش فولاد را کم کم از دست می‌دهیم.
دولت جدید قوانین محدودکننده صادرات معدن و صنایع معدنی وضع نکند
وی خاطرنشان کرد: از دولت چهاردهم و وزارتخانه‌های صمت و اقتصاد آن انتظار می‌رود که قوانین محدودکننده صادرات معدن و صنایع معدنی وضع نکنند و قوانین وضع‌شده در دولت سیزدهم را ملغی کنند، چراکه دیگر فرصت برای مقابله با خودتحریمی‌ها را نداریم.
چین و هند به سمت کیفی‌سازی محصولات فولادی
جعفری طهرانی با بیان اینکه چین ازجمله کشورهایی است که بر خلاف روسیه رابطه مشخص و شفافی با ایران دارد، ابراز کرد: این کشور ابرقدرت صنعت فولاد جهان است و تا ۲۰۵۰ همچنان تولیدکننده بزرگ خواهد بود؛ با توجه به رقابتی که هند در چشم‌انداز خود با چین قرار داده، این کشور نیز به سمت کیفی‌سازی تولیدات خود حرکت خواهد کرد.
ضرورت مذاکره با چین برای گرفتن سهمی از بازار محصولات فولادی این کشور
وی اضافه کرد: در حال حاضر، حفظ ارتباط ما با چین به صلاح کشور است و در حوزه فولاد، مذاکره برای گرفتن سهمی از بازار محصولات آن‌ها ضروری است؛ البته در این زمینه به لحاظ قیمتی ممکن است با مشکل مواجه شویم.
فولاد مبارکه به‌عنوان صنعت مادر نیازمند صادرات است
این کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی، کاهش قیمت ورق گرم و با کیفیت فولادی و رسیدن این قیمت به کمتر از قیمت میلگرد را تأسف‌بار دانست و تصریح کرد: قیمت ورق گرم باید ۷۰ تا ۸۰ دلار بالاتر از میلگرد باشد و نه برابر یا ۱۰ تا ۲۰ دلار پایین‌تر که این امر نشان می‌دهد صنعتی مثل فولاد مبارکه به‌عنوان صنعت مادر نیازمند صادرات است اما رقابت در بازارهای جهانی با قیمت‌های رقابتی فعلی نیز بسیار سخت است و نیاز به تولید محصولات customize یا سفارشی برای هر بازار خاص داریم. اینکه یک تولید مشابه را به همه کشورها صادر کنیم دیگر اجرایی نیست، باید نیازهای بازار هر کشور را شناخته و محصول مناسب آن بازار را تولید کنیم.
بخش دولتی با همکاری بخش خصوصی می‌تواند بازارهای از دست رفته را احیا کند
وی تاکید کرد: بخش دولتی با همکاری متخصصان بخش خصوصی کشور می‌تواند بازارهای فعال را حفظ و بازارهای از دست رفته را احیا کند، به شرطی که قانون‌گذار به دنبال وضع قوانین محدودکننده نباشد.
۱۰ درصد جمعیت کشور به برکت فعالیت زنجیره فولاد در حال امرار معاش هستند
جعفری طهرانی افزود: در حالی که تصور این است که بخش قابل توجهی از اشتغال‌زایی کشور توسط صنایع خودروسازی ایجاد شده، باید گفت که میزان اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم صنعت فولاد بسیار بیشتر است و ۱۰ درصد جمعیت کشور به برکت فعالیت زنجیره فولاد در حال امرار معاش هستند که شامل کلیه فعالیت‌های معدن کاری از ابتدا تا خود کارخانه‌های فولادسازی و همچنین حمل و نقل ماده اولیه، محصولات میانی و نهایی و بالاخره فعالیت‌های صادراتی در بنادر می‌باشد.
حفظ و ترقی جایگاه دهم ایران در صنعت فولاد جهان تنها با توسعه صادرات ممکن است
وی حفظ جایگاه دهم ایران در صنعت فولاد جهان و ترقی آن را تنها با توسعه صادرات ممکن دانست و گفت: چنانچه مشکل آب، برق و گاز در کشور برطرف شود، همین امروز امکان تولید ۴۲ میلیون تن فولاد را داریم و آنچه اهمیت دارد این است که این تولید را در کجا مصرف کنیم؟
کاهش میزان پروژه‌های عمرانی جدید از مهم‌ترین دلایل کاهش مصرف فولاد در کشور است
این کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی با بیان اینکه ما در شرایطی هستیم که مصرف سرانه فولاد در کشور به ۱۳۰ کیلوگرم رسیده و این وضعیت فاجعه بار است، ادامه داد: کاهش ساخت و ساز، مشکل نقدینگی و کاهش میزان پروژه‌های عمرانی جدید از مهم‌ترین دلایل کاهش مصرف فولاد در کشور است و بسیاری از پروژه‌های بزرگ و به‌ویژه پروژه‌های پالایشگاهی جدید هنوز تعریف و اجرایی نشده و منجر به ایجاد مشکلات عدیده شده است.
برای تولید فولاد هزینه‌های بالادستی زیادی داریم
وی اضافه کرد: کیفیت تولید فولاد ایران در جهان ممتاز است اما در حوزه تنوع محدود هستیم و از نظر قیمت نیز توان رقابت با فولادسازان بزرگ جهان را نداریم چراکه ما برای تولید فولاد هزینه‌های بالاسری زیادی داریم. استفاده از تکنولوژی‌های روز جهانی راهکار به روز رسانی و کاهش هزینه‌های تولید و رقابتی سازی این صنعت است.
منبع: ایراسین
