صادرات فولاد از طریق کولبری؛ پیامد سیاست‌های ارزی نادرست در صادرات
صادرات فولاد از طریق کولبری، به عنوان پیامدی از سیاست‌های نادرست پیمان‌سپاری ارزی، بحران جدیدی را در حوزه صادرات فلزات به وجود آورده است.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی روابط عمومی «شرکت خدمات عمومی فولاد ایران»، حجت‌الله میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، در شانزدهمین جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران گفت برای اولین بار در چندین ماه گذشته، صادرات فولاد از طریق کولبری انجام شده است؛ موضوعی که در چهار تا شش ماه اخیر اتفاق افتاده و در طول تاریخ فعالیت‌های اقتصادی ایران بی‌سابقه بوده است.
میرزایی نیز علت کولبری فولاد را سیاست نادرست پیمان‌سپاری ارزی عنوان کرد. این سیاست به منظور پایداری نرخ ارز در دستور کار قرار گرفته است. در آبان ۹۹، مصوبه‌ای ابلاغ شد که مطابق آن، بازگشت ارز حاصل از صادرات با دلار نیمایی و در سامانه نیما باید صورت می‌گرفت. در واقع متعهد شدن بازرگانان به بازگشت ارز حاصل از صدور کالا و خدمات به کشور را پیمان‌سپاری ارزی می‌نامند.
اما طبق بخشنامه جدید بانک مرکزی، صنایع زنجیره فلزات می‌توانند ارز صادراتی را خود مصرف یا به متقاضی واردکننده در داخل زنجیره فلزات با نرخ توافقی واگذار کنند.
پیشتر صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران، در همان جلسه درباره مشکلات ارزی صادرات فولاد تشریح کرد ارز حاصل از صادرات فولاد به صورت توافقی در بازارچه‌های مرزی می‌تواند به فروش برسد و این کار به شکل آزمایشی در حال انجام است و به مشکلات ارزی فولادی‌ها کمک خواهد کرد.
در حال حاضر در مقوله صادرات فولاد، موضوع برگشت به نرخ نیما برداشته شده و طبق دستور بانک مرکزی، صادرکنندگان می‌تواند به صورت توافقی، در بازارچه‌های مرزی و در درون زنجیره فلزات مبادلات خود را انجام بدهند. حال اظهارات اعضای اتاق ایران در حالی عنوان شد که پیشتر وجود بازارچه‌های مرزی، راهکاری برای حل بحران کولبری به شمار آمده بود.
پیش از این حمید زادبوم، رئیس وقت سازمان توسعه تجارت، در فروردین ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با ایلنا درباره مشکل صادرات و راهکارهای بهبود تجارت در مناطق مرزی گفت برخی از همسایگان مانند افغانستان با بازارچه‌های مرزی موافق نیستند اما برخی کشورها مانند پاکستان از آن استقبال می‌کنند. او همچنین از افتتاح سه بازارچه مرزی جدید در مرز مشترک پاکستان و ایران خبرداد.
او در ادامه با اشاره به کولبران خاطرنشان کرد: باید کاری انجام شود که سطح تجارت کوله‌بری کاهش یابد و برنامه‌ای طراحی شود تا کولبری در این مناطق به تجارت مرزی و بعد تجارت بین‌الملل بینجامد. یعنی نسل‌های بعدی به جای کولبری به تجارت بپردازند. بازارچه‌های مرزی در این زمینه می‌توانند راهکارهای مناسبی باشند.
حال با توجه به اظهارات رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، در چندین ماه گذشته صادرات فولاد برای اولین بار به وسیله کولبری انجام شده است. این موضوع نشان می‌دهد برخلاف وعده‌های زادبوم، بازارچه‌های مرزی تاکنون نتوانسته‌اند جایگزینی برای کولبری باشند و صادرات فولاد نیز برای اولین بار از این مجرا صورت گرفته است. باید دید با توجه به آزمایشی بودن موضوع فروش در بازارچه‌های مرزی، آیا صادرات فولادی‌ها از طریق کولبری کاهش خواهد یافت یا قرار است دوباره بر رنج این افراد افزوده شود.
