برنامه‌های گروه فولاد سوئیس برای توسعه تولید فولاد سبز و کاهش بیشتر آلایندگی‌ها
گروه فولاد سوئیس (Swiss Steel Group) به دلیل تخصص خود در بخش بازیافت و فناوری کوره قوس الکتریکی و پیاده‌سازی بالاترین استانداردهای عملیاتی، قبلاً توانسته است ردپای کربن محصولات خود را به کمتر از میانگین صنعت فولاد کاهش دهد. بااین‌حال تا زمانی که نام گروه فولاد سوئیس یادآور تولید فولاد با اثرات خنثی از نظر زیست‌محیطی باشد، تلاش می‌کند ردپای آلایندگی خود را بیشتر کاهش دهد.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی روابط عمومی «شرکت خدمات عمومی فولاد ایران»، طبق آمار منتشرشده توسط این هلدینگ، سرانه آلایندگی فرایندهای تولید این گروه تا ۷۸ درصد کمتر از میزان آلایندگی متوسط جهانی محصولات مشابه است. این گروه برای دست‌یابی به کاهش بیشتر در زمینه آلایندگی دستور اقدامات لازم در زمینه فولاد سبز را تدوین و ابلاغ کرده است. هدف از اجرای این برنامه، نه‌تنها تبدیل شدن این گروه به یک مدل پیشرو جهانی در زمینه تولید فولاد سبز است، بلکه می‌خواهد مشتریان خود را قادر سازد تا با انتخاب محصولات پایدار با کیفیت بالا و تاریخچه کربن کاملاً شفاف، انتخابی کاملاً آگاهانه داشته باشند.
درحالی‌که اکثر فولاد جهان با استفاده از مسیر کوره بلند (BF) تولید می‌شود، گروه فولاد سوئیس منحصراً مسیر کوره قوس الکتریکی (EAF) را دنبال می‌کند. فرایند EAF قادر به تولید انواع فولاد با زیرساخت کوچک‌تر و بسیار کارآمدتر است. مواد خام مورداستفاده در EAF معمولاً قراضه فولادی و منبع اصلی انرژی برق است. این مسیر به فرایندهای جانبی انرژی‌بر کمتری نسبت به مسیر BF نیاز دارد و مدیریت پارامترها از جمله دما در این سیستم نسبتاً آسان‌تر است. برای رفع چالش استفاده از برق سبز، این گروه فولادسازی قبلاً زیرساخت لازم را به سمت استفاده از برق تولیدی نیروگاه آبی در پلنت Steeltec سوئیس واقع در منطقه Emmenbrücke سوق داده است. البته قابل‌ذکر است که این شرکت سوئیسی تنها سایتی نیست که به‌طور کامل از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید فولاد استفاده می‌کند. یک کارخانه در کانادا و دیگری در دوسلدورف آلمان نیز به‌طور کامل با برق حاصل از منابع تجدیدپذیر فولاد تولید می‌کنند. همچنین تولیدکنندگان عمده فولاد در آلمان و فرانسه برای پاسخ‌گویی به تقاضای مشتریان طی برنامه‌های کلان در حال تغییر به سمت به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.
امروزه به‌طور گسترده پذیرفته شده است که گام بعدی انتقال انرژی در جهان بر اساس اقتصاد هیدروژنی خواهد بود و گروه فولاد سوئیس نیز بر جایگزینی گاز طبیعی برای پیشگرم کردن فولاد قبل از نورد تمرکز دارد. این فولادساز قصد دارد در نهایت از هیدروژن استفاده کند؛ اما در مدت گذار، از گازهای فرایندی (Syngas) استفاده خواهد شد.
چالش‌هایی در مسیر گذار به تولید فولاد سبز وجود دارد. عرضه هیدروژن سبز بسیار پایین‌تر از سطوح موردنیاز برای اجرای سناریوی کربن صفر خالص است و هزینه‌ها از دیدگاه تجاری در این مقطع زمانی قابل‌توجه و غیرقابل دوام هستند. علاوه بر این، استفاده از هیدروژن در صنعت فولاد، چندین چالش فنی مانند حفظ نسبت حجمی صحیح هنگام مخلوط شدن هیدروژن با گاز طبیعی، تردی ناشی از هیدروژن در فولاد و… را به همراه دارد. این گروه اطمینان حاصل کرده که فرایندهای خود در حال حاضر به کمترین میزان ممکن گاز طبیعی و حتی در آینده به گازهای مصنوعی نیاز دارند. درعین‌حال، حضور فعال در عرصه‌های سیاسی و عمومی و ایجاد محرک‌های اقتصادی برای در دسترس قرار دادن این گازها به مقدار لازم، حائز اهمیت است.
همان‌طور که قبلاً ذکر شد، پلنت Emmenbrücke فقط از برق تأمین‌شده توسط نیروگاه‌های برق‌آبی سوئیس استفاده می‌کند. بااین‌حال، سوئیس در معرض خطر کمبود برق است که ناشی از کمبود تولید نیست، بلکه به دلیل محدودیت ظرفیت انتقال است. تا سال ۲۰۲۵، ۷۰ درصد از ظرفیت انتقال شبکه در اتحادیه اروپا برای تجارت برق در منطقه محفوظ است. اگر تا آن زمان توافقی با اتحادیه اروپا منعقد نشود، کمبود برق ابتدا به مصرف‌کنندگان بزرگ و ازجمله گروه فولاد سوئیس ضربه می‌زند. حتی اگر سایت‌های تولید در سوئیس به‌طور انحصاری برق سبز محلی را تأمین کنند، عدم هماهنگی با شبکه اروپا و مهم‌تر از همه کمبود برق وارداتی می‌تواند باعث ناپایدار شدن شبکه شود. بنابراین پیاده‌سازی برنامه کربن‌زدایی از صنعت فولاد، اگر می‌خواهد به‌طورجدی از اثرات مخرب زیست‌محیطی جلوگیری کند، باید به‌طور کاملاً هماهنگ و در کنار سیاست‌های کلان بالادستی پیش برده شود.
نکته مهم دیگر مدیریت لجستیک قراضه است که کاری دشوار محسوب می‌شود و انتظار می‌رود در آینده پیچیده‌تر نیز شود. حجم قراضه در دسترس همیشه یکسان نیست و ضایعات با کیفیت مناسب موردنیاز برای تولید گریدهای فولادی دقیق اغلب کمیاب و البته گران است. بر اساس داده‌های انجمن جهانی فولاد (WSA)، 70 درصد از فولاد تولیدشده تا به امروز هنوز در حال استفاده است و بازیافت ضایعات به‌جای مواد بکر، انتشار دی‌اکسیدکربن را تا ۵۸ درصد کاهش می‌دهد (بازیافت یک تن فولاد می‌تواند از انتشار ۱.۶۷ تن دی‌اکسیدکربن جلوگیری کند). در آینده هم به دلایل اکولوژیکی و هم به دلایل اقتصادی مهم است که برای آلیاژسازی به‌جای فلزات خالص بیشتر بر ضایعات باکیفیت تکیه شود. گروه فولاد سوئیس با تغییر مسیر استفاده از آلیاژسازهای اولیه خالص، مانند فروکروم، فرونیکل، فرومنگنز یا فرومولیبدن به سمت ضایعات پرآلیاژ در تولید فولادهای آلیاژی و زنگ‌نزن، توانسته است ردپای کربن را کاهش دهد. اما ناگفته نماند که تضمین کیفیت بالا در ذوب فولاد با ضایعات بسیار دشوارتر از استفاده از مواد اولیه خالص است. در برنامه‌ای پایدار یک شرکت دیگر گروه فولاد سوئیس در فرانسه (Ugitech) قصد دارد آلیاژسازهای اولیه را از مواد زائد مانند باتری‌ها، مبدل‌های کاتالیزوری و محصولات مشابه تحت پروژه خود به نام Ugi’Ring تولید کند. به لطف فرایند Ugi’Ring، محصولات جدید گروه فولاد سوئیس کیفیت بهتری نسبت به ضایعات قبلی دارند (در واقع چرخه بازیافت و تبدیل با ارزش‌افزوده بالایی شکل گرفته است).
منبع: ایراسین
