به گزارش روابط عمومی شرکت خدمات عمومی فولاد ایران، بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در پنل تخصصی «چشم‌انداز معدن و سنگ‌آهن؛ فرصت‌ها، تهدیدها و راهکارها» در پانزدهمین همایش و نمایشگاه صنعت فولاد و سنگ‌آهن ایران، با اشاره به عملکرد فروردین ۱۴۰۳ توضیح داد که در اوج محدودیت‌ها، ظرفیت تولید ماهانه فولاد کشور سه‌میلیون و ۴۰۰ هزار تن بوده که اگر در ۱۲ ماه ضرب شود، پتانسیل سالانه ۴۰ میلیون تن را نشان می‌دهد. به گفته وی امروز بالغ بر ۵۰ میلیون تن ظرفیت عملیاتی در صنعت وجود دارد، اما مشکل اصلی نبود متولی مشخص برای مدیریت این حجم تولید است.
رئیس انجمن تولید کنندگان فولاد ایران تصریح کرد: پراکندگی واحدهای فولادسازی با مقیاس کوچک و سرمایه‌گذاری‌های سنگین برای پروژه‌هایی که بازده اقتصادی کافی ندارند، بهای تمام‌شده را افزایش داده است. ساخت نیروگاه‌های کوچک در نقاط پراکنده و واگذاری میادین گازی یا کارخانه‌ها به شکل غیراقتصادی نمونه‌ای از این هزینه‌های بی‌حاصل است.
او صدور مجوزهای جدید فولادسازی را در شرایطی که زیرساخت‌های انرژی و مواد اولیه فراهم نیست، فاقد توجیه دانست و افزود: برخی حتی مشاوره اقتصادی قبل از شروع پروژه نمی‌گیرند.
قوانین صادرات فولاد؛ سخت‌تر از دوران صلح
رئیس انجمن فولاد با تأکید بر اینکه صنعت فولاد مانند سایر بخش‌های اقتصاد در جنگ اقتصادی قرار دارد، تصریح کرد: در دنیا، قوانین برای شرایط جنگی تسهیل می‌شوند تا صادرات حفظ شود، اما در ایران قوانین حتی سخت‌تر از دوران آرامش است. او به مشکلات متعددی اشاره کرد؛ از تحریم‌های اولیه و ثانویه گرفته تا هزینه بالای حمل مواد خام از معادن مرکزی کشور به بندرعباس برای تبدیل به فولاد و سپس الزام عرضه در بورس کالا پیش از صادرات.
سبحانی در انتقاد از فرآیند بورس کالا گفت: صادرکننده باید محصول خود را ابتدا در بورس عرضه کند و اگر خریداری نشد، با گرفتن مجوزهای خاص و پیش‌پرداخت سنگین نسبت به صادرات اقدام کند که این روند انگیزه تولیدکنندگان را کاهش داده است.
چالش‌های ارزی و تعرفه‌ای
او دو نرخی بودن ارز صادراتی را عاملی برای شکل‌گیری رانت و سوءاستفاده دانست و تأکید کرد: وقتی نرخ رسمی و بازار آزاد متفاوت باشد، انگیزه برای استفاده از کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف و فروش صادراتی زیر قیمت تقویت می‌شود.
سبحانی افزود: نتیجه این سیاست‌ها نه‌تنها کاهش صادرات رسمی، بلکه اعمال تعرفه‌های سنگین علیه کالای ایرانی است؛ به‌طوری که امروز عراق برای میلگرد ایران تعرفه ۱۲۰ دلاری وضع کرده است. او یادآور شد که برای حفظ بازارهای صادراتی باید قوانین و مشوق‌ها بازنگری شود تا تولیدکننده رغبتی برای دور زدن نظام رسمی نداشته باشد.
لزوم نگاه راهبردی و اصلاح فوری سیاست‌ها
به اعتقاد رئیس انجمن فولاد، اگر قرار است ظرفیت فعلی به سمت ۶۳ میلیون تن تا یک دهه آینده رشد کند، باید هم‌زمان زیرساخت‌های انرژی کشور توسعه یابد، به‌ویژه با افزودن ۲۰ تا ۳۰ هزار مگاوات برق و تأمین گاز متناسب برای صنعت فولاد.
به‌گفته او، بازار داخلی و صادراتی در صورت بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌ها می‌تواند این ظرفیت را جذب کند. راهکارها در خود صنعت موجود است، به شرط آنکه ساختار مدیریت و قوانین تجارت خارجی اصلاح شوند.