به گزارش روابط عمومی شرکت خدمات عمومی فولاد ایران، کریدور زنگزور بار دیگر به مسئله‌ای تعیین‌کننده در معادلات صادراتی فولاد ایران بدل شده است؛ مسیری ژئوپلیتیکی که می‌تواند جایگاه ترانزیتی ایران را تضعیف کند و هزینه‌های حمل‌ونقل را افزایش دهد. حسین وجودی یزدی در این یادداشت تحلیلی تأکید می‌کند که آینده صادرات فولاد بیش از هر زمان دیگری به دیپلماسی اقتصادی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لجستیکی وابسته است.
کریدور زنگزور؛ پیچ دشوار فولاد ایران در مسیر رقابت منطقه‌ای
در ماه‌های اخیر، بار دیگر مسئله کریدور زنگزور به یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصادی و ژئوپلیتیکی منطقه بدل شده است؛ مسیری که با اتصال جمهوری آذربایجان به نخجوان، بخشی از ظرفیت‌های ترانزیتی ایران را نشانه گرفته و عملاً می‌تواند معادلات بازار فولاد ایران را دگرگون کند.
بی‌تردید، فعال شدن این مسیر نه‌تنها به کاهش اهمیت جغرافیای ترانزیتی ایران می‌انجامد، بلکه با بالا بردن هزینه‌های حمل‌ونقل، رقابت‌پذیری فولاد ایران را در بازارهای قفقاز به چالش خواهد کشید. براساس برآوردها، این افزایش هزینه می‌تواند در حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد باشد؛ عددی که برای صنعتی مانند فولاد، که بر پایه مزیت قیمتی و سرعت تحویل رقابت می‌کند، بسیار تعیین‌کننده است.
رشد صادرات و هشدارهای آینده
آمارها نشان می‌دهد صادرات فولاد ایران در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴ رشد چشمگیری داشته است. اما این دستاورد ارزشمند تنها زمانی پایدار خواهد ماند که دیپلماسی اقتصادی ما به موازات تولید و صادرات حرکت کند. مسیر موسوم به «جاده ترامپ» اگر بدون واکنش و برنامه‌ریزی ایران فعال بماند، بی‌تردید بخشی از بازارهای سنتی ما در ارمنستان و گرجستان را از دسترس خارج خواهد کرد و میدان رقابت را به ترکیه و آذربایجان خواهد سپرد.
لجستیک؛ کلید بقا در بازار قفقاز
راهکار روشن است: لجستیک هوشمندانه.
توسعه مسیرهای ریلی همچون رشت-آستارا و بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های بندر چابهار می‌تواند تا حد زیادی این تهدید را خنثی کند. تجربه نشان داده است که هر زمان ایران توانسته شبکه حمل‌ونقل خود را تقویت کند، هم سهم بیشتری از بازار گرفته و هم فشارهای منطقه‌ای را کاهش داده است.
راهبردی برای فردا
به باور من، آینده صادرات فولاد ایران نه‌تنها در گرو افزایش تولید، بلکه بیش از هر زمان دیگری در گرو مدیریت هوشمندانه منابع، جلوگیری از خام‌فروشی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ترانزیتی است. اگر امروز در برابر کریدور زنگزور بی‌تفاوت باشیم، فردا ناگزیر به پذیرش پیامدهای پرهزینه آن خواهیم بود.
ایران هنوز ظرفیت‌های بی‌بدیل ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی خود را در اختیار دارد. اما تداوم رشد صادرات فولاد، نیازمند بازنگری در سیاست‌های اقتصادی منطقه‌ای و حضور فعال در دیپلماسی اقتصادی است؛ چرا که تنها با این رویکرد می‌توانیم موقعیت خود را در بازارهای قفقاز و فراتر از آن تثبیت کنیم.