چرا روند صعودی صادرات فولاد چین متوقف شد؟

اگر چین در سیاست‌های خود تغییرات اساسی ایجاد نکند و تصمیم به تحریک دوباره بازار مسکن بگیرد، مصرف فولاد در این کشور در بلندمدت کاهش خواهد یافت.

 به اعتقاد فولادسازان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان، چین، به شدت به فروش خارج از کشور متکی هستند تا مازاد ناشی از بحران املاک چند ساله کشور را جبران کنند. اما این کشور با اتهامات دامپینگ (قیمت‌شکنی) از سوی واردکنندگان مواجه شده و با توجه به احتمال بازگشت دونالد ترامپ و سیاست‌های حمایت‌گرایانه، این وضعیت ممکن است به تکرار بحران تجاری مشابه بحران یک دهه پیش منجر شود. حمایت‌گرایی به معنای وضع تعرفه‌های گمرکی و محدودسازی حجم واردات کالاهای خارجی است که مخالف تجارت آزاد می‌باشد.

اگر چین در سیاست‌های خود تغییرات اساسی ایجاد نکند و تصمیم به تحریک دوباره بازار مسکن بگیرد، مصرف فولاد در این کشور در بلندمدت کاهش خواهد یافت. با این حال، کارخانه‌ها به سختی تولید خود را برای سازگاری با واقعیت‌های جدید کاهش داده‌اند و در نتیجه صادرات نزدیک به رکورد بوده است. در ماه گذشته بیش از ۱۱ میلیون تن فولاد صادر شد که بالاترین میزان در ۹ سال گذشته است.

سرمایه‌گذاران نگران آن هستند که انتخاب مجدد ترامپ موجب آغاز جنگ تجاری دیگری شود. اگرچه چین مقدار زیادی از آلیاژ فولاد را به طور مستقیم به ایالات متحده نمی‌فروشد، اما سیاست‌های حمایت‌گرایانه می‌تواند تاثیرات جهانی بر بازار فولاد داشته و تجارت بین‌المللی را مختل کند. بر اساس یادداشت‌های اخیر تحلیلگران ANZ، پیش‌بینی می‌شود که کارخانه‌های چینی به منظور مقابله با هرگونه افزایش تعرفه‌ها، صادرات خود را در ماه‌های آینده افزایش دهند.

چین سابقه طولانی در ایجاد تنش‌های تجاری دارد. طبق اطلاعات وزارت بازرگانی چین، کشورهای واردکننده تاکنون ۲۵ تحقیق ضد دامپینگ علیه فولاد چین آغاز کرده‌اند که این بیشترین میزان از سال ۲۰۱۶ است. با توجه به سوابق تاریخی، احتمال کاهش شدید فروش فولاد چین در آینده نزدیک وجود دارد.

چین بیشتر فولاد خود را به کشورهای در حال توسعه مجاور صادر می‌کند که نیاز به زیرساخت‌های جدید دارند. کشورهای آسیای جنوب شرقی، جنوب آسیا و خاورمیانه شاهد بیشترین افزایش واردات فولاد از چین در سال جاری بوده‌اند، و بسیاری از این کشورها در طرح کمربند و راه چین شریک هستند. اما حتی این کشورها نیز با مشکل اشباع شدن بازار مواجه شده و به تدریج موانع تجاری بیشتری برای واردات فولاد از چین اعمال می‌کنند.

یکی از بزرگترین بازارهای فولاد چین، ویتنام، نمونه‌ای از این مشکلات است. توماس گوتیرز، تحلیلگر شرکت Kallanish Commodities، می‌گوید صادرکنندگان ورق گرم چینی نگران ترامپ نیستند بلکه نگران وضعیت بازار فولاد در ویتنام هستند. این کشور پس از واردات فولاد چینی با مشکلاتی مواجه شده و در نتیجه صادرات فولاد چین به این کشور نیز دچار مشکلات جدی شده است.

همسایگان چین نیز تحت تاثیر رقابت فولاد ارزان چینی قرار گرفته‌اند. صادرات فولاد ژاپن و کره جنوبی در حال کاهش است و بازار داخلی این کشورها نیز تحت فشار قرار دارد. ژاپن قصد دارد اقدامات ضد دامپینگ خود را گسترش دهد و کره جنوبی نیز تحقیقاتی در مورد واردات فولاد ضد زنگ از چین آغاز کرده است.

صادرات فولاد برای حفظ تولید کارخانه‌های چینی ضروری بوده است، چرا که در داخل کشور تقاضای کافی برای تأمین تولید ۱ میلیارد تن فولاد در سال وجود ندارد. فولاد ارزان چین باعث ایجاد مشکلاتی در بازار جهانی شده است. تولیدکنندگان بزرگ فولاد، از جمله آرسلور میتال (ArcelorMittal) و نیپون استیل (Nippon Steel)، خواستار اقدامات سخت‌تر برای مهار این حجم بالای صادرات فولاد چینی هستند.

به گفته تحلیلگران، محصولات فولادی چینی معمولاً ۱۰ تا ۲۰ درصد ارزان‌تر از سایر تولیدکنندگان بزرگ مانند ژاپن و کره جنوبی هستند. اما علائم نگران‌کننده‌ای در برخی از مقاصد مانند هند و فیلیپین وجود دارد، جایی که ارزش صادرات فولاد چین حتی با افزایش تناژ کاهش یافته است.

اگر صادرات فولاد چین نتواند رشد خود را ادامه دهد، استراتژی “حجم بیشتر از ارزش” برای کارخانه‌های چینی مشکل‌ساز خواهد شد. در این بین، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در آخرین دیدار خود با جو بایدن پیام واضحی به ترامپ ارسال کرد: چین می‌خواهد با دنیا همکاری کند، اما در صورت نیاز آماده مقابله است.