به گزارش روابط عمومی و مرکز اطلاع رسانی شرکت خدمات عمومی فولاد ایران، در روزهای اخیر و در پی وقوع حملات مستقیم میان ایران و اسرائیل، بازارهای کالایی جهان به‌شدت واکنش نشان داده‌اند، این درگیری که با هشدار ایران درباره احتمال بستن تنگه هرمز و افزایش حملات پهپادی در منطقه خلیج فارس همراه بوده نگرانی‌های جدی نسبت به ثبات عرضه انرژی و مواد اولیه ایجاد کرده است. در ادامه مهم‌ترین آثار این تنش بر بازارهای مرتبط با صنعت فولاد بررسی می‌شود.
نفت و گاز، قلب تپنده زنجیره تامین فولاد
نفت و گاز در جایگاه انرژی پایه و خوراک صنایع مختلف از جمله فولاد، به شدت تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. بهای نفت برنت با جهش ۷ تا ۱۳ درصدی به بالاترین سطح خود در ماه‌های اخیر رسیده است. دلیل اصلی تهدید انسداد تنگه هرمز توسط ایران است مسیری که حدود یک‌پنجم صادرات نفت جهان و سهم عمده‌ای از صادرات LNG قطر از آن عبور می‌کند.
افزایش قیمت حامل‌های انرژی به‌ویژه برای تولیدکنندگان فولاد در کشورهای وابسته به واردات انرژی از جمله هند، ترکیه و حتی برخی بخش‌های اروپایی فشار مضاعفی وارد کرده و احتمال کاهش تولید یا افزایش هزینه نهایی را بالا برده است، در ایران نیز با وجود خودکفایی نسبی در انرژی نوسانات بازار جهانی بر نرخ صادراتی محصولات فولادی بی‌تاثیر نخواهد بود.
زنجیره تأمین مواد اولیه؛ سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و لجستیک
با افزایش ریسک حمل‌ونقل دریایی در منطقه خلیج فارس نگرانی‌هایی نسبت به انتقال مواد اولیه کلیدی مانند سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و فروآلیاژها شکل گرفته است. شرکت‌های حمل‌ونقل جهانی هشدار داده‌اند در صورت تداوم حملات، مسیرهای دریایی تغییر خواهد کرد و هزینه حمل بین‌المللی افزایش خواهد یافت.
در بازار چین که مصرف‌کننده عمده سنگ‌آهن است، اگرچه فعلاً واکنش شدیدی دیده نشده، اما نوسانات بازار انرژی به‌شدت رفتار وارداتی صنایع فولادسازی این کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در ایران نیز احتمال کند شدن ترخیص مواد اولیه از بنادر یا افزایش هزینه‌های بیمه و حمل دریایی برای صادرات وجود دارد.
بازارهای مالی و فلزات گران‌بها؛ بازگشت سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن
با شدت گرفتن بحران، بازارهای سهام در سطح جهانی افت کرده‌اند و سرمایه‌گذاران به سمت طلا، دلار و فرانک سوئیس حرکت کرده‌اند. طلا به‌عنوان دارایی امن رشد آرامی را تجربه کرده اما طبق تحلیل بانک‌ها، جهش بزرگ قیمت آن تنها در صورت اختلال واقعی در عرضه نفت و گاز رخ خواهد داد.
برای بازارهای فلزات صنعتی مانند مس، آلومینیوم و نیکل نیز شرایط ناپایدار باقی مانده است، به‌ویژه در فضایی که کاهش تولید، کاهش تقاضای صنعتی و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل درهم تنیده‌اند.
پیامدهای کلان‌اقتصادی برای صنعت فولاد
افزایش قیمت انرژی و حمل‌ونقل، به‌طور مستقیم هزینه تولید فولاد را افزایش می‌دهد. در کنار آن، چشم‌انداز تورمی ناشی از رشد قیمت نفت می‌تواند بانک‌های مرکزی را از کاهش نرخ بهره منصرف کند و در نتیجه، فشار بر بازارهای مصرفی و ساخت‌وساز را بیشتر کند. این موضوع به‌طور غیرمستقیم می‌تواند تقاضا برای فولاد را در میان‌مدت کاهش دهد.
جمع‌بندی و توصیه‌ها برای فعالان صنعت فولاد
بنا بر آنچه شرح داده شد، فولادسازان کشور به منظور تداوم تولید و صادرات در شرایط کنونی باید بدانند که قیمت نفت و گاز در اوج نوسان پیش‌خرید هوشمند انرژی است، حمل‌ونقل دریایی پرریسک و پرهزینه شده و نیاز به مذاکره مجدد با شرکت‌های حمل‌ونقل درباره پوشش بیمه‌های صادراتی است، همچنین زنجیره تامین آسیب‌پذیر شده و این امر ضرورت تنوع‌بخشی به منابع مواد اولیه را برجسته می‌کند.
بازار صادراتی ناپایدار است و مدیریت ریسک قیمت در قراردادها را می‌طلبد و در نهایت سیاست‌های جهانی نامطمئن پایش سیاست‌های بانکی را الزام‌آور می‌کند و تورم در مقاصد صادراتی را در پی دارد.