بررسی آمار ارائه‌شده نشان می‌دهد که تشدید قطعی برق در تابستان امسال افت ۵.۷ درصدی تولید فولاد کشور را به همراه داشته و خسارات قابل توجهی را برای کارخانه‌های مربوطه ایجاد کرده است.

سناریوی قطعی برق کارخانه‌های تولیدی، ازجمله فولادی‌ها از سال ۱۳۹۹ شدت گرفت و اکنون دامان بخش خانگی را هم گرفته است. هر سال نیز شدت این محدودیت‌ها افزایش یافته و خسارت‌های زیادی را به بخش تولید وارد کرده است.

البته این محدودیت‌ها همیشه شامل بحران خاموشی در تابستان نبوده و در فصل سرد سال نیز کمبود سهمیه گاز، دامان کارخانه‌ها و صنایع تولیدی را گرفته و حاشیه سود آن‌ها را به مقدار قابل توجهی کاهش داده است.

بررسی آمار ارائه شده از شرکت‌ها نیز نشان می‌دهد که تولید کارخانه‌های فولادسازی از نیمه نخست امسال تا مهر افت ۵٫۷ درصدی داشته و محدودیت‌های ناشی از قطع شدن برق پیامدهای ناگوار و غیرقابل جبرانی را بر جای گذاشته است.

در تابستانی که گذشت کارخانه‌های تولید فولاد به دلیل قطعی پیاپی و مدامی که تجربه کردند هزاران شغل غیرمستقیم مربوط به خود را اجبارا به خطر انداختند یا به مرز تعطیلی کشاندند.

با وجود اینکه شعار امسال مهار تورم و رشد تولید است، اقدامات لازم جهت تحقق این شعار و هدف صورت نگرفته و همچنان قطعی برق سالانه دو میلیارد دلار زیان وارد می‌کند.

قطعی برق مشتریان صادراتی را فراری داد

بحران‌های به وجود آمده ناشی از قطعی برق، بازار صادراتی ایران را به خطر انداخته و منجر به از دست رفتن مشتریان اصلی در این شرکت‌ها شده است.

 زمانی‌که کارخانه‌ای با افت میزان تولید مواجه می‌شود برخی از مشتریان ثابت صادراتی به دلیل اینکه کالای خود را در زمان مناسب تحویل نگرفته‌اند دیگر با این شرکت‌ها همکاری نمی‌کنند. چراکه قطعی برق برای آن‌ها توجیه قابل قبولی نبوده است.

تولیدکنندگان نیز معتقدند که در شش ماه نخست سال کارخانه‌ها درگیر تأمین برق و در شش ماه دوم نیز درگیر تأمین گاز هستند و معتقدند که با گذر از فصل تابستان شرایط بهتر نخواهد شد؛ چراکه نگرانی‌ها بر سر قطعی و کمبود سهمیه گاز در زمستان ادامه دارد.

ایران رتبه نهم تولید فولاد در جهان را به برزیل واگذار کرد

از دیگر پیامدهای قطعی برق در سال جاری نیز می‌توان به این موضوع اشاره کرد که ایران در ماه هفتم سال ۲۰۲۴ نتوانست مانند ماه‌های گذشته از کشورهای رقیب همچون برزیل در صنعت تولید فولاد سبقت بگیرد و به جایگاه نهم تولید فولاد در جهان برسد.

این در حالی است که چین با تولید ۶۱۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن در هفت ماه ابتدایی ۲۰۲۴ و تولید ۸۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تن در ماه ژوئیه توانست بزرگ‌ترین جایگاه فولادسازی جهان را به خود اختصاص دهد.

قطعی برق، تولید ۵ ماهه فولاد میانی کشور را هم حدود ۷۰۰ هزار تن به ارزش بیش از ۳۰۰ میلیون دلار کاهش داده است و تولید فولاد در شش ماه ابتدای سال جاری بیش از یک میلیون تن کاهش داشته است.

 بیشترین میزان افت تولید نیز در شش ماه اخیر متعلق به محصولات میلگرد، نبشی و ناودانی و شمش فولادی است که بیش از هشت درصد کاهش داشته‌اند. در چنین شرایطی دولت با اختصاص ارز ترجیحی برای واردات ورق‌های سرد، تولیدکنندگان ورق سرد را هم نسبت به تولید دل‌سرد کرده‌ است.

کاهش تولید در صنعت فولاد در نهایت منجر به کاهش سودآوری، سرمایه‌گذاری و مهاجرت متخصصان در کشور می‌شود، در چنین شرایطی نیز درآمد خانوار کم‌تر شده و بحران بیکاری، نارضایتی اجتماعی، اعتراضات مردمی و اتخاذ سیاست‌های حمایتی از این صنعت در کشور افزایش پیدا می‌کند.

دولت نیز می‌تواند برای جلوگیری از این بحران، تأمین برق پایدار را با قیمت مناسب در دستور کار خود قرار دهد و بستر را برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل انرژی، سرمایه‌گذاری در بخش فولاد، توسعه بازارهای صادراتی، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید باز کند.